Những vấn đề liên quan đến tài khoản định danh điện tử

Tháng 01/2022, Thủ tướng ký Quyết định số 06 phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030. Đề án đặt mục tiêu năm 2022 sẽ hoàn thành việc kết nối, tích hợp hệ thống xác thực định danh điện tử của Bộ Công an với cổng dịch vụ công quốc gia. Với tài khoản định danh điện tử, công dân có thể ngồi tại nhà để thực hiện nhiều dịch vụ công, các giao dịch tài chính như thanh toán hóa đơn điện, nước, đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, chuyển tiền... Để hiểu rõ hơn về tài khoản định danh điện tử là gì, Phóng viên có cuộc trao đổi với Thượng tá Vũ Thị Mai Hương - Phó trưởng Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh về vấn đề trên.

Phóng viên: Thưa đồng chí, xin đồng chí cho biết tài khoản định danh điện tử (ĐDĐT) là gì? được sử dụng như thế nào? những tiện tích khi sử dụng tài khoản ĐDĐT?

Thượng tá Vũ Thị Mai Hương-Phó trưởng Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh: Tài khoản ĐDĐT gồm tên đăng nhập (là mã số định danh cá nhân, cũng là số thẻ Căn cước công dân (CCCD)) và mật khẩu được Bộ Công an cung cấp, xác thực qua hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (CSDLQG về DC). Tài khoản ĐDĐT được tạo dựa trên số định danh cá nhân hay chính là số CCCD, vì vậy, mỗi công dân sẽ chỉ có 01 tài khoản ĐDĐT duy nhất. Người dân sử dụng tài khoản ĐDĐT để thực hiện các dịch vụ công, giao dịch trên môi trường điện tử.

Khi sử dụng tài khoản ĐDĐT để thực hiện các dịch vụ công, sẽ có những tiện ích như sau:

-    Công dân có thể thực hiện giao dịch ở mọi lúc, mọi nơi mà không cần phải đến trực tiếp các cơ quan Nhà nước để thực hiện các dịch vụ.

-    Sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian và chi phí vì hệ thống sẽ tự động điền thông tin của công dân vào các đăng ký mà không phải khai báo, kê khai nhiều loại biểu mẫu, điền thông tin bằng tay như trước.

-    Khi tài khoản ĐDĐT đầy đủ các thông tin như 01 thẻ CCCD được tích hợp toàn bộ các giấy tờ của công dân (giấy phép lái xe, giấy đăng ký xe, Bảo hiểm Y tế, Bảo hiểm xã hội...) giúp cho công dân giảm thiểu các giấy tờ tùy thân nên có thể thay thế CCCD vật lý khi thực hiện các dịch vụ trên môi trường điện tử.

-    Công dân có thể sử dụng tài khoản ĐDĐT để thực hiện các giao dịch tài chính như thanh toán hóa đơn điện, nước, chuyển tiền... giảm thiểu tối đa các giấy tờ cá nhân phải mang theo.

-    Tạo ra tiện ích giúp công dân có thể cung cấp, chia sẻ thông tin của mình với các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp thông qua quét mã QR code hoặt giải pháp kỹ thuật khác đảm bảo nhanh chóng, thuận tiện, bảo mật, tin cậy.

-    Khi sử dụng tài khoản định danh điện tử người dân sẽ được bảo mật thông tin, tránh bị giả mạo, giúp các giao dịch được an toàn.

Phóng viên: Xin đồng chí cho biết đối tượng được cấp tài khoản ĐDĐT?

Thượng tá Vũ Thị Mai Hương-Phó trưởng Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh: Theo Quyết định số 34/2021/QĐ-TTg ngày 8/11/2021 của Thủ tướng chính phủ Quy định về định danh và xác thực điện tử trên nền tảng CSDLQD về DC, CSDL CCCD và CSDLQG về xuất nhập cảnh.

Tài khoản ĐDĐT được cấp cho công dân Việt Nam và người nước ngoài tại Việt Nam trên nền tảng CSDLQD về DC, CSDL CCCD và CSDLQG về xuất nhập cảnh

Công dân từ đủ 14 tuổi trở lên sẽ được đăng ký tài khoản ĐDĐT. Đối với cá nhân chưa đủ 14 tuổi thì đăng ký theo tài khoản ĐDĐT của cha, mẹ hoặc người giám hộ. Đối với người được giám hộ khác thì đăng ký theo tài khoản ĐDĐT của người giám hộ.

Phóng viên: Thưa đồng chí, tài khoản ĐDĐT có những mức độ nào? Giá trị sử dụng ở từng mức độ ra sao?

Thượng tá Vũ Thị Mai Hương-Phó trưởng Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh: Mức độ của tài khoản ĐDĐT gồm:

-Mức độ 1: Tài khoản được tạo lập trong trường hợp thông tin của công dân kê khai đã được đối sánh tự động trùng khớp với thông tin trong CSDLQG về DC. Tài khoản được tạo lập trong trường hợp thông tin của người nước ngoài đã được đối sánh tự động trùng khớp với thông tin trong CSDLQG về xuất nhập cảnh.

Với tài khoản ở mức độ 1, công dân có thể sử dụng một số tính năng cơ bản như: phục vụ phòng, chống dịch (khai báo y tế, thông tin tiêm chủng...), thực hiện các dịch vụ công trực tuyến (đăng ký thường trú, tạm trú, thông báo lưu trú, khai báo tạm vắng).

- Mức độ 2: Tài khoản được tạo lập trong trường hợp thông tin của công dân kê khai đã được xác minh bằng ảnh chân dung hoặc vân tay trùng khớp với thông tin trong CSDLQG về DC, Cơ sở dữ liệu CCCD hoặc Cơ sở DLQG về xuất nhập cảnh.

Với tài khoản ở mức độ 2: công dân có thể sử dụng tất cả các chức năng tiện ích mà ứng dụng Định danh điện tử quốc gia cung cấp như: đăng ký tích hợp hiển thị các loại giấy tờ (giấy phép lái xe, đăng ký xe, Bảo hiểm Y tế, Bảo hiểm xã hội...), thực hiện các giao dịch tài chính như thanh toán hóa đơn điện, nước, chuyển tiền...

Với tài khoản ĐDĐT ở mức độ 2 có giá trị tương đương Thẻ CCCD, hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế do bên sử dụng dịch vụ quyết định.

Phóng viên: Công dân có thể đăng ký tài khoản ĐDĐT ở đâu, thưa đồng chí?

Thượng tá Vũ Thị Mai Hương-Phó trưởng Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh: tùy theo nhu cầu và điều kiện của công dân để lựa chọn một trong các hình thức:

-       Đến trực tiếp cơ quan Công an để làm thủ tục mở tài khoản định danh điện tử ở mức độ 2 hoặc thực hiện đăng ký tài khoản ĐDĐT mức độ 1 trên ứng dụng Định danh điện tử quốc gia (VNEID).

Trong giai đoạn đầu, Bộ Công an sẽ thực hiện cấp tài khoản ĐDĐT trực tiếp tại trụ sở cơ quan Công an, thông qua công tác cấp, đổi, cấp lại thẻ CCCD gắn chíp cho công dân Việt Nam. Nếu người dân có nhu cầu tích hợp trên tài khoản ĐDĐT một số loại giấy tờ như: Giấy phép lái xe, Bảo hiểm Y tế, Bảo hiểm xã hội...thì mang theo giấy tờ gốc và kê khai, bổ sung để được tích hợp.

Đối với các trường hợp công dân Việt Nam đã được cấp thẻ CCCD gắn chíp và người nước ngoài có thể thực hiện đăng ký trực tuyến hoặc trực tiếp tại cơ quan Công an trong thời gian gần nhất khi Bộ Công an triển khai.

Câu 5: Xin đồng chí cho biết, các thông tin cần khai báo được thực hiện trên thiết bị điện tử khi cá nhân đăng ký tài khoản ĐDĐT?

Thượng tá Vũ Thị Mai Hương-Phó trưởng Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh: khi công dân thực hiện đăng ký tài khoản ĐDĐT trên thiết bị điện tử cần khai báo đầy đủ các thông tin như:

-      Số định danh cá nhân (số CCCD); số hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế (đối với người nước ngoài);

-       Họ, tên đệm và tên;

-       Ngày, tháng, năm sinh;

-       Giới tính;

-       Quốc tịch (đối với người nước ngoài);

-       Số điện thoại, email.

Trường hợp đăng ký cho người chưa đủ 14 tuổi, người mất năng lực hành vi dân sự thì cũng kê khai đầy đủ thông tin trừ số điện thoại hoặc email.

Phóng viên: Các bước để đăng ký tài khoản ĐDĐT trực tiếp tại cơ quan Công an.

Thượng tá Vũ Thị Mai Hương-Phó trưởng Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh: Từ ngày 25/2/2022, tại Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh và Công an các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh đã triển khai thu nhận hồ sơ cấp ĐDĐT, giai đoạn đầu tập trung cho các trường hợp chưa được cấp thẻ CCCD gắn chíp. Như vậy, các trường hợp cấp, đổi, cấp lại thẻ CCCD gắn chíp sẽ được kết hợp cấp tài khoản ĐDĐT, theo các bước:

Bước 1: công dân thông báo với cán bộ về việc làm hồ sơ cấp tài khoản ĐDĐT. Thông tin đăng ký gồm: số điện thoại, địa chỉ email. Thông tin về ngưòi phụ thuộc (nếu có nhu cầu). Trường hợp công dân có nhu cầu tích hợp thêm các thông tin hiển thị trên ứng dụng ĐDĐT tử quốc gia các loại giấy tờ: giấy phép lái xe, giấy đăng ký xe, Bảo hiểm Y tế, bảo hiểm xã hội ...thì cần mang theo các loại giấy tờ gốc để đối chiếu.

Bước 2: công dân thực hiện làm hồ sơ cấp, đổi, cấp lại CCCD.

Bước 3: cán bộ tiếp tục xử lý hồ sơ cấp CCCD gắn chíp theo đúng quy trình.

Phóng viên: Hiện nay có một số trường hợp người dân nhận được cuộc gọi lạ, tự xưng là cán bộ Công an yêu cầu cung cấp các thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng... để cấp tài khoản ĐDĐT, người dân có thực hiện theo yêu trên không?

Thượng tá Vũ Thị Mai Hương-Phó trưởng Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh: Không vì hiện nay người dân có thể đăng ký cấp tài khoản ĐDĐT trực tiếp tại cơ quan Công an hoặc qua ứng dụng VNEID. Cán bộ Công an sẽ không gọi điện yêu cầu công dân cung cấp thêm thông tin cá nhân hay bất cứ loại giấy tờ nào khác.

Hiện nay, Bộ Công an đã phát hiện một số đối tượng lợi dụng thông tin của công dân bị lộ, lọt trên mạng Internet để giả mạo cơ quan chức năng gọi điện cho người dân yêu cầu đăng nhập vào các website giả mạo cơ quan Nhà nước để điền thông tin cá nhân, cung cấp tài khoản ngân hàng, mã OTP xác thực được gửi về điện thoại... sau đó, những đối tượng này dùng thông tin trên đăng nhập các ứng dụng ngân hàng online, Momo, Zalopay của nạn nhân rồi chiếm đoạt tài sản.

Công an tỉnh Long An đề nghị người dân nâng cao cảnh giác bảo mật thông tin cá nhân, tuyệt đối không thực hiện theo yêu cầu từ các cuộc gọi, tin nhắn tự xưng cơ quan Nhà nước, lực lượng Công an yêu cầu người dân cung cấp thêm thông tin để được cấp tài khoản ĐDĐT. Nhận được những cuộc gọi như trên, đề nghị người dân gọi đến số Hotline 1900.0368 hoặc thông báo đến cơ quan Công an gần nhất để có biện pháp kịp thời xử lý.

Phóng viên: Để đảm bảo an toàn cho tài khoản ĐDĐT người dân cần chú ý điều gì?

Thượng tá Vũ Thị Mai Hương-Phó trưởng Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh: Để đảm bảo an toàn cho tài khoản ĐDĐT của mình người dân cần chú ý:

-Không chia sẻ thông tin tài khoản cho người khác.

-Đăng xuất tài khoản khi cho người khác mượn thiết bị.

-Luôn cập nhật các thông tin về ứng dụng để nắm được các tin tức, thông báo mới nhất về các hướng dẫn an toàn thông tin./.

Thúy Phượng